Diksiyon Nedir? Neden Önemlidir?

Diksiyon nedir? Yalnızca “güzel konuşmak” mı? İş ve sosyal hayatta görünmez kapıları açan önemli bir beceri olabilir mi? Diksiyonun önemi ve ne olduğu konusunda size kısa bilgiler vermek istiyoruz. Hoş geldiniz. Birey var olduğundan bu yana çevresini çeşitli seslerle betimler; bu sesler yanında anlamı taşır. Peki, yalnızca ses çıkarmak yeterli midir?

Eğer durum böyle olsaydı, hecelere ihtiyaç duymazdık; onların yerine “nida” dediğimiz ses öbekleri yeterli olurdu.

Bilinenin aksine diksiyon, yalnızca ses çıkarmak değil, aynı zamanda bedeni de doğru biçimde kullanabilmektir. Çoğumuz sözsüz iletişimi (beden dilini) kullanır, söylemek istediklerimizin bu yolla anlaşılmasını isteriz.

Bu durum bazen bir bakıştan, bazen ise oturma hâlimizden ibaret olabilir. Söz, ifadeye eşlik eder.

Gelin bunu biraz daha ayrıntılandıralım ve kendimize şu basit soruyu soralım:

Söz mü? Yazı mı?

“Söz mü önce gelir, ifade mi?”

Çoğunluk bu soruya “söz” yanıtını verse de aslında önce ifadeyi oluştururuz. Örneğin, uzun zamandır görmediğiniz birinin kapıdan girdiğini düşünün. Bu kişinin hayatınızda özel bir yeri var ve tüm anılarınız olumlu, mutlu anlardan oluşuyor. Onu gördüğünüzde önce konuşmayı mı, yoksa gözlerinizi kocaman açıp gülümsemeyi mi seçersiniz?

Sözcükler, tüm bunlar olduktan sonra ağzımızdan dökülür.

Diksiyon, söz ve beden arasındaki ahenk demektir. Sözünüz kadar hareketleriniz de önemlidir:

Sözü doğru söyler, ifadeyi eksik bırakırsanız…

İfadeyi tam gösterir, sözü eksik bırakırsanız…

Anlaşılmaz ya da en iyi olasılıkla yanlış anlaşılırsınız. İşte kısaca diksiyon budur. Bu nedenlerle önemlidir. Konu hakkında daha ayrıntılı bilgiye sahip olmak için bir kitap edinebilirsiniz.

Şimdi iyi bir diksiyonun başlıca yararlarına bakalım:

• İlk izlenimin güçlenmesi

• Mesajınızın netleşmesi

• İkna yeteneğinizin artması

• Öz güvenli bir tutum kazanımı

• İş‑yaşam fırsatlarının artması

• Sosyal ilişkilere katkı
  

Bu değişimlerin yaşantınızda neler getireceğini hayal gücünüze bırakıyoruz.

Kaçınmanız gereken yaygın diksiyon hataları;

1. Hız tuzağı  Çoğu kişi “Hızlı konuştuğum için anlaşılmıyor.” der; oysa harfleri tam söyleyememek de anlaşılmayı güçleştirir. Günümüzde çoğu kişi hızlı konuşmaz, harfleri yuvarlayarak yitirir. Anlaşılmayınca da bu kolay açıklama ile yetinir. Gerçekten hızlı konuşup konuşmadığınızı merak ediyorsanız, ana sayfamızdaki "Diksiyonum Nasıl?" analiz hizmetimizden yararlanın.
   

2. Monoton tonlama  3‑4 yaşınızdan beri vurgu yapıyorsunuz; ancak hatalı öğrenilen sözcük vurguları anlamı bozabilir. Bebeklerin çoğu (görünür olduğu için) Baba sözcüğünü daha erken söyler. Bunu söylerken bile vurguyu doğru yaparak son heceyi daha baskılı söyleriz. Yıllar geçtikçe duyduklarımızdan öğrenir, vurgu hataları yapmaya başlarız. Bu da anlamı zedeler.
   

3. Göğüs nefesi – Cümle ortasında nefesin bitmesi, sesin çatlaması Durak‑soluk çalışmaları yapılmadığında mesaj gücünü kaybeder. Özellikle uzun cümleleri söylerken nefesi nasıl kullanacağını bilmemek, soluksuz bırakarak cümleyi zayıflatır.
   

4. Sert telaffuz hataları – R’yi sürtmek, K’yi gırtlakta yutmak, ince L‑kalın L Örneğin K harfini gırtlağa atmak veya “lale” ya da "laf" derken olması gereken incelikte söyleyememek yaygın hatalardandır.
   

Diksiyon eğitimi seçerken nelere dikkat etmeli?

1. Eğitim kadrosu

• Uzmanın yalnızca alan uygulayıcısı mı? Eğitim psikolojisi ya da benzer alan bilgisine de sahipler mi?

• Reklam amaçlı “konuk eğitmen” adlarına yer veriliyor mu? Eğitimi sürdüren ile konuk olup ayrılan farklı mı? Sabit bir kadro var mı?

• Eğitimcilerin yetkinlik onayları ne? TRT? Devlet Tiyatroları? Konservatuvar?
  

Ankara Diksiyon’da; Tüm eğitim kadrosu TRT veya Devlet Tiyatroları kökenlidir ve eğitim kadrosunun gelişimi için “Eğiticinin Eğitimi” programı uygulanır.

2. Eğitim içeriği

• Kayıt öncesi bire bir görüşme yapılıyor mu?

• Görüşmeyi yapan sekreterya mı eğitimci mi?

• Katılımcılara özel, özgün içerik hazırlanıyor mu? Aynı belge ile mi devam ediliyor?
  

Ankara Diksiyon’da; Her katılımcı, kayıt işlemleri öncesinde kurucumuz Tolga BARE ile bire bir görüşür; bu kapsamda birey ihtiyaçlarına uygun özel eğitim içeriği oluşturulur.

3. Grup büyüklüğü

Eğitim merkezleri kârlılık amacıyla (haklı gerekçelerle) katılımcı sayılarını yüksek tutmayı hedefliyor. Bu gruplar yüz yüze eğitimlerde genel itibarıyla 20-30 kişiden oluşuyor. Sayı arttıkça, verimlilik olumsuz yönde etkilenebiliyor. Genel bilgi amaçlı çevrim içi gruplarda ise yüzlerce kişiye söz hakkı vermeden, yalnızca konunun işlenip oturumun sonlandırıldığı olabiliyor.

Ankara Diksiyon’da; Özel gruplar en fazla 6 kişiden oluşur; her katılımcıyla bire bir ilgilenilir.

4. Belgelendirme

Kamuda çalışacak veya çağrı merkezinde görev alacaklar için MEB onaylı diksiyon belgesi gerekebilir. Ankara Diksiyon’da; Ankara Diksiyon onaylı katılım belgesi, eğitim sonunda başarı gösterenlere isme özel olarak verilir.

Bu bilgilerin işinize yarayacağını umuyoruz. 

Çalışmalarımızı merak ediyor ya da katılmak istiyorsanız: www.ankaradiksiyon.com adresini ziyaret edebilirsiniz. Türkçenin ışığında güzel günler dileriz. Instagram sayfamız: Ankara Diksiyon Diksiyon nedir?